Wil je verbeteren, dan kun je niet meer om Lean en Six Sigma heen. Nagenoeg elk bedrijf en elke organisatie is er wel mee aan de slag. Niet alleen de grote organisaties die complete Lean Transformaties ondergaan, maar ook de kleine zoals tandarts- en huisartspraktijken. En zelfs thuis wordt de keuken Lean ingericht.
Kijken we naar verbeteren van processen dan willen we vooral begrijpen waarom iets op dit moment niet werkt. Hoe het zou moeten zijn ligt vast in procesbeschrijvingen of is gebaseerd op best practices. Het gat tussen deze best practices en wat nu niet werkt gaan we vervolgens overbruggen. We focussen continu op de gaps en de zwakheden in onze processen, systemen en mensen.
Lean Six Sigma veronderstelt dat er een perfecte situatie is en dat de huidige situatie nog niet de perfecte is door verspillingen en zwakheden. Deze focus op fouten en een uit balans zijnde aandacht voor verspillingen heeft de neiging om het proces juist te verzwakken. Ook als er successen worden behaald, want op den duur blijkt het steeds lastiger te worden om de continuïteit van verbeteren te handhaven.
Strength-based focus
De strength-based benadering van Lean Six Sigma heeft een geheel ander uitgangspunt en gaat een stap verder dan de traditionele probleem georiënteerde aanpak. Zij vertrekt vanuit de kracht van het proces. In plaats van te kijken naar wat niet werkt, naar verspillingen, helpt de strength-based benadering juist om te onderzoeken wat wel al efficiënt werkt en wat nu al waarde genereert in processen.
De basis voor deze benadering is te vinden in Appreciative Inquiry, waarderend onderzoeken. Appreciative Inquiry maakt onder andere gebruik van de kracht van positieve vragen en verhalen. Een kleine ervaring uit mijn praktijk, die dit illustreert, is de volgende.
De directeur heeft mij uitgenodigd voor een gesprek over de mogelijkheden van de Strength-based benadering in hun kwaliteitsproject dat voor het grootste gedeelte in het teken staat van het implementeren van Lean in de organisatie. Ik stel vragen om de verbinding met het project te maken. Hij laat mij een grafiek zien met resultaten in het rood in de laatste weken en een periode met goede resultaten daarvoor. Heel graag wil hij de resultaten verbeteren. Ik vraag hem wat maakte dat de resultaten in de eerdere periode zo goed waren.
De kracht van de Strength-based benadering van Lean Six Sigma is de gecombineerde focus op het systeem én de mensen. Het laat een andere ‘state of mind’ ontstaan door het toepassen van de veranderprincipes van Appreciative Inquiry in de dagelijkse praktijk van Lean Six Sigma. Juist dat fundamenteel veranderen van de richting van denken en handelen is nodig om Lean Six Sigma mee te laten gaan in de huidige tijd waarin zingeving en ontplooiing van de mens centraal staan. Het is de basis voor het creëren van een cultuur van continu verbeteren die essentieel is voor het succes van Lean Six Sigma.
‘Stromingen’ verrijken
Het creëren van deze cultuur krijgt de laatste tijd aandacht door velerlei ‘stromingen’ in de wereld van Lean Six Sigma zoals Kaizen, Kaikaku en Kata. En veel meer op de mens gericht zijn Monozukuri en Harada, die zich juist daardoor in een toenemende populariteit mogen verheugen. “Develop people and then built products”, zeggen ze bij Toyota. Eén ding blijft in deze ‘stromingen’ overeind: in de basis ligt nog steeds de focus op verspillingen en zwakheden in het proces.
Het unieke van de strength-based benadering van Lean Six Sigma is dat de focus juist in de basis een geheel andere is: ga uit van wat wél werkt. Welke ‘stroming’ je ook volgt, hij wordt echt krachtig en waardevol door hem te verrijken met de strength-based benadering.
Dit vraagt een basaal andere aanvliegroute op het werken met Lean Six Sigma:
- Creëren van een setting, een ‘state of mind’, die focust op wat krachtig is, wat goed gaat
- Fundamenteel veranderen van de richting van vragen
- Begrijpen dat er altijd iets is wat werkt, hoe groot de uitdaging ook is
- Gebruiken van de Strength-based principes om de gewenste resultaten in kwaliteit,
efficiency en flow te bereiken
De (Master) Black Belt, als aanjager van Lean programma’s en transformaties, en ook de Green Belt hebben hierin een wezenlijke rol. Naast hun kennis van methoden en tools en het faciliteren van verbeterprocessen is het belangrijk dat zij in staat zijn om medewerkers én management betrokken te laten zijn vanuit het hart rondom waarden, visie, zorg voor en betekenis in hun werk. Kortom het creëren van de zo gewenste Lean cultuur. De strength-based benadering geeft hen het essentiële handvat voor een duurzame impuls.
Theo van den Eijnden is zelfstandig professional bij Inspiring Change en wil in Nederland meer bekendheid geven aan de strength-based benadering in kwaliteit.
