Beslissen is een keuze maken tussen alternatieven. De meeste besluitvorming vindt intuïtief plaats, maar als er grote belangen op het spel staan wordt er langer over nagedacht. Dat noemen we rationele besluitvorming.
Dan komen twee aspecten aan de orde:
- wíe neemt de beslissing en
- hóe komt het besluit tot stand.
Het proces van rationele besluitvorming bestaat uit vier fasen
- voorbereidingsfase;
- keuze tussen een aantal opties;
- invoeringsfase;
- evaluatie of het gewenste doel is bereikt.
Goede voorbereiding geeft betere kwaliteit besluiten
Een goede voorbereiding bevordert niet alleen de kwaliteit van de beslissing. Wat zeker zo belangrijk is: er ontstaat in veel gevallen als vanzelfsprekend consensus over wat de beste optie is. Dit bevordert de acceptatie van het genomen besluit.
Rationele besluitvorming betekent: overwegingen zichtbaar maken
Instrumenten voor goede besluitvorming
Bij een gestructureerd beslissingsproces kunt u gebruikmaken van matrices om eisen en wensen tegen alternatieven af te wegen. Zogenoemde beslissingsbomen kunt u toepassen om de risico’s en de gewenste beslissingsstijl in kaart te brengen. Door deze instrumenten maakt u de overwegingen achter een besluit letterlijk zichtbaar. Dit biedt handvatten om de traditioneel elkaar tegenwerkende krachten van tijd en kwaliteit met elkaar in evenwicht te brengen. De structurele benadering biedt tevens het voordeel om eventuele discussies te vrijwaren van sterke emotionele invloeden.
Door ir. J.G.V. Maas
